Warto wiedzieć
POLSKIE STOWARZYSZENIE ANIMATORÓW PEDAGOGIKI CELESTYNA FREINETA – GRUPA WARSZAWSKA
Powołanie Warszawskiej Grupy Regionalnej Polskiego Stowarzyszenia Animatorów Pedagogiki Celestyna Freineta
Grupa Regionalna Warszawska PSAPCF została powołana w dniu 29 stycznia 2008 r. na wniosek zainteresowanych nauczycieli będących sympatykami stowarzyszenia freinetowskiego. Oficjalne przyjęcie do PSAPCF nastąpiło 2 lutego 2008 r. podczas VII Walnego Zebrania Delegatów.
Zespół koordynacyjny grupy:
Przewodnicząca: Anna Ławnik-Zawadzka,
Z-ca przewodniczącej: Małgorzata Posłuszna,
Skarbnik: Krystyna Stawczyk
Kronikarz: Renata Stawczyk-Mizińska, Anna Korzeniewska
Pedagogika Celestyna Freineta w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym .
Wysoko w górach, w Alpach Śródziemnomorskich zaledwie 70 kilometrów od Cannesw prowansalskiej wsi Gars we Francji 15 X 1896 r. urodził się wielki pedagog i praktyk Celestyn Freinet. Pochodził z biednej rodziny chłopskiej. Ze swojego środowiska wyniósł zdolność współżycia z przyrodą, nawyk wytrwałej, upartej pracowitości i zdrowy chłopski rozsądek. Do końca swojego życia pozostał wierny środowisku przyrodniczemu i ludzkiemu.
Jego życie nie było, zatem lekkie, łatwe i przyjemne. Był uczestnikiem I wojny światowej i powrócił z niej z wyrokiem krótkiego życia z powodu uszkodzonych płuc. To pewnie, dlatego dwudziestoletni Freinet podjął decyzję „Jeśli mam żyć tak krótko, to przynajmniej chcę zrobić coś pożytecznego”. Nie ukończył szkoły nauczycielskiej, ale mimo to podjął się pracy jako niewykwalifikowany nauczyciel.
Pierwsze próby wprowadzenia nowej techniki pedagogicznej wykorzystał w 1920 r. w małej szkółce dwuklasowej w Bar-Sur-Laup. To właśnie praca w tej szkole w latach 1920-1928 zaważyła na przyszłym życiu Freineta. Trudności, jakie napotykał w pracy z dziećmi sprawiły, iż Wielki Pedagog postanowił coś zmienić w systemie nauczania. Punktem wyjścia miało być stwierdzenie „dzieci wychowanie według tradycyjnych metod, to dzieci w klatce moralnej, intelektualnej i fizycznej”. Uważał, bowiem że szkoła jest całkowicie oderwana od świata uczuć i myśli dziecięcych, zupełnie nie liczącej się z jego potrzebami, czyli swobodą jego pragnieniami. Największym sukcesem pedagogiki C. Freineta było to, że swoje teorie opierał na praktyce i w pracy z dziećmi sprawdzał je bezpośrednio. W „Niezmiennych prawdach pedagogicznych – Freinet mówi „Zaufajcie dzieciom, bo one są twórcami przyszłości”.
Uwrażliwiony zwłaszcza na los dzieci wiejskich w 1920 r. podejmuje walkę ze starymi tradycjami. W pierwszym swoim artykule na łamach czasopisma „Clarte” i od tego też czasu współpracuje z redaktorem tego czasopisma Henri Barbusse wciąż poszukuje nowych rozwiązań. W 1924r. przybywa na kongres do Montreaux, i tu spotyka najwybitniejszych przedstawicieli kierunku Nowego Wychowania, ale wobec nich nie jest bezkrytyczny, gdyż wszystkie ich propozycje dotyczą elitarnych szkół, a nie są do wykorzystania w zwykłych szkołach wiejskich.
W 1925 r. odbywa podróż do ówczesnego Związki Radzieckiego z nauczycielami z różnych krajów Europy Zachodniej. W roku 1926 wpada na pomysł zastosowania drukarni w pracy w szkole i rok później publikuje na ten temat książkę pt.„Drukarnia w szkole”. W tym samym roku odbywa się w Tours I Kongres Zwolenników Drukarni Szkolnej. Jest to dla Freineta duży sukces. W tym czasie też ukazuje się czasopismo La Gerbe Enfantine, zawierające materiały dla dzieci opracowane przez dzieci oraz duże czasopismo dla nauczycieli stosujących nowe techniki – Imprimerie a l’Ecole.
W 1928 r. Freinet zakłada Spółdzielnię Nauczania Świeckiego w Cannes, która staje się siedzibą ruchu freinetowskiego. W ty też roku przenosi się do bardzo zaniedbanej szkółki w Saint-Paul, gdzie pracuje jego żona Eliza, z której za wszelką cenę próbowano usunąć nauczycieli-innowatorów. Jego innowatorskie pomysły na temat sposobu nauczania budzą zachwyt u dzieci i rodziców, ale nie miejscowych urzędników mających wpływ na oświatę. W jego obronie stanęli tacy intelektualiści jak: Henri Barbusse, Henri Vallon. Mimo to Freinet dostaje urlop zdrowotny. Rozpoczyna budowę szkoły w Vence, gdzie będzie mógł spokojnie wcielać w życie swoje poglądy pedagogiczne. Szkoła ta staje się czymś w rodzaju laboratorium dla wielu nauczycieli z całego świata.
Oprócz działalności pedagogicznej angażuje się też w działalność społeczną m.in. w 1935r. jest współtwórcą z Romain Rollanem Frontu Obrony Praw Dziecka.
W 1940 r. w okresie II wojny światowej, gdy Francja znajduje się pod okupacja niemiecką zostaje aresztowany. Ale w obozie wciąż prowadzi działalność oświatową i tu zaczyna pisać m.in. „Wychowanie przez pracę” czy „Zarys Psychologii stosowanej w wychowaniu”.
Freinet uważał, że tak naprawdę rodzina i społeczeństwo nie przywiązuje dużej uwagi do celów wychowania. Zainteresowani są tylko tym, aby dziecko posiadało taką wiedzę, która pozwoli mu swobodnie żyć tu i teraz. On natomiast uważał, że dziecko powinno swoją osobowość kształtować zgodnie z potrzebami społeczeństwa, w którym żyje, ale z zachowaniem własnych potrzeb, możliwości i naturalnym sposobem życia. Sposób uczenia i wychowania według Wielkiego Pedagoga Celestyna Freineta powinien opierać się na: dialogu i współpracy,
- odpowiedzialności i tolerancji,
- rozwijaniu wewnętrznej motywacji,
- samodzielnych i grupowych doświadczeniach,
- aktywnym współuczestniczeniu uczniów,
- zespalaniu ekspresji osobistej dziecka z różnymi formami pracy indywidualnej i zespołowej.
Po wojnie Freinet wraca do Vence i przystępuje do odbudowy zniszczonej szkoły. Tu rozpoczyna się też bardzo ożywiony okres w szkole i w Spółdzielni Nauczania Świeckiego -produkcje pomoce i materiały naukowe. Zadania o charakterze pedagogicznym i programowym przejmuje powołany w 1948 roku Instytut Spółdzielczy Nowoczesnej Szkoły.
W 1950 roku na Kongresie w Nancy zostaje ogłoszona Karta Nowoczesnej Szkoły – założenia pedogogiczno-ideowe ruchu freinetowskiego.
Freinet w dalszym ciągu walczy o postęp pedagogiczny. W licznych spotkaniach z nauczycielami omawia założenia i możliwości praktycznej realizacji Nowoczesnej Szkoły. Dużo publikuje. Jego działalność nie ustaje ani na moment. W 1966 roku nie przyjeżdża już niestety na Kongres w Perpignan – ciężko choruje i 8 października tegoż roku umiera.
Z prac Freineta i publikacji poświęconych jego pedagogice dowiadujemy się, że w procesie dydaktyczno-wychowawczym należy organizować najrozmaitsze formy działalności dzieci oraz różnorodne zadania na miarę ich możliwości. Techniki, które opracował Wielki Pedagog są podstawą jego pedagogiki. Początkowo opracowane zostały jako metody pracy w szkole jednak znalazły podatny grunt w pracy z dzieckiem w wieku przedszkolnym. Do technik, z których swobodnie można korzystać w pracy w przedszkolu należą:
- ekspresja artystyczna (plastyczna, słowna, ruchowa, muzyczna),
- swobodny tekst,
- fiszki autokreatywne, zadaniowe, inspirujące, dywanowe,
- korespondencja miedzy przedszkolna,
- gazetka przedszkolna
- doświadczenia poszukujące,
- księga grupy,
- samorodne inscenizacje,
- planowanie pracy wspólnie z dziećmi
(Informacje źródłowe wykorzystane w artykule pochodzą z publikacji prof. A. Lewina i dr H. Semenowicz)